Η εμβληματική όπερα του Τζουζέππε Βέρντι “Η Δύναμη του πεπρωμένου” επιστρέφει μετά από 27 χρόνια στην Εθνική Λυρική Σκηνή– Τι λέει ο πρωταγωνιστής της Μαρσέλο Πουέντε στο NEWS 24/7/
Η εμβληματική όπερα του Τζουζέππε Βέρντι ανεβαίνει για πρώτη φορά στη σκηνή της Αίθουσας Σταύρος Νιάρχος στο ΚΠΙΣΝ, στις 26, 29 Ιανουαρίου & 2, 6, 9, 12, 15 και 18 Φεβρουαρίου 2025, σε μουσική διεύθυνση Πάολο Καρινιάνι και σκηνοθεσία Ροδούλας Γαϊτάνου, με τους Δημήτρη Πλατανιά, Τσέλια Κοστέα και Μαρσέλο Πουέντε στους πρωταγωνιστικούς ρόλους.
Λίγες νότες από την Εισαγωγή της Δύναμης του Πεπρωμένου αρκούν για να αποκαλύψουν τη σαγήνη της ιταλικής όπερας και τη δημιουργική ιδιοφυΐα του Τζουζέππε Βέρντι. Το αριστούργημα του μεγάλου συνθέτη ισορροπεί μαγικά ανάμεσα στο δραματικό, το τραγικό και το κωμικό στοιχείο, πλαισιωμένο από μελωδικές άριες και ντουέτα.
Οι τρεις βασικοί χαρακτήρες –η Λεονόρα, ο Ντον Κάρλο και ο Ντον Αλβάρο– πλαισιώνονται από τη χορωδία, η οποία παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στις δυνατές σκηνές πλήθους.
Ανδρέας Σιμόπουλος
Η “Δύναμη του πεπρωμένου” γράφτηκε σε μια εποχή που ο Βέρντι ήταν ήδη διάσημος και καταξιωμένος. Όπως στον Τροβατόρε και τον Ντον Κάρλο, έτσι και στη Δύναμη του πεπρωμένου ο συνθέτης βασίζεται σε ισπανικά θέματα, καθώς η Ισπανία αποτελεί μια διαχρονική πηγή έμπνευσής του. Βασίζεται στο θεατρικό “Δον Άλβαρο ή Η δύναμη του πεπρωμένου” του Άνχελ δε Σααβέδρα, αλλά αντλεί επίσης από το “Στρατόπεδο του Βάλλενσταϊν”, πρώτο μέρος της θεατρικής τριλογίας του Φρήντριχ Σίλλερ που ήταν αφιερωμένη στον στρατηγό Άλμπρεχτ φον Βάλλενσταϊν.
Τον Ντον Αλβάρο θα ερμηνεύσει ο διακεκριμένος Αργεντινός τενόρος Μαρσέλο Πουέντε, γνωστός στο κοινό της ΕΛΣ από τον Αντρέα Σενιέ και τον Ντον Κάρλο. Ο Πουέντε έχει ερμηνεύσει τον ρόλο με μεγάλη επιτυχία ήδη στη Ζυρίχη, τη Δρέσδη και την Κολωνία. Πρόκειται για έναν ρόλο γεμάτο συναισθηματική ένταση και δραματική πολυπλοκότητα. “Προσέγγισα την ερμηνεία αυτού του απαιτητικού χαρακτήρα με πολύ σεβασμό, γνωρίζοντας ότι είναι ένας ιδιαίτερα απαιτητικός ρόλος, τόσο φωνητικά όσο και ερμηνευτικά. Ήθελα να να αποδώσω τα σωστά συναισθήματα, τις κατάλληλες αποχρώσεις στη φωνή και για να πετύχω τη σωστή εξέλιξη σε όλη τη διάρκεια της όπερας” αναφέρει ο Μαρσέλο Πουέντε στο NEWS 24/7.
Και συνεχίζει λέγοντας για την αργεντίνικη “κληρονομιά του” πως “είναι πολύ σημαντική. Στο αίμα μου, εκτός από την αργεντίνικη καταγωγή, υπάρχουν ιταλικές και ισπανικές ρίζες, γεμάτες παραδόσεις στη μουσική, την όπερα και τον πολιτισμό γενικότερα”.
Ανδρέας Σιμόπουλος
Μία όπερα που κρύβει μέσα της ένα δικό της πεπρωμένο
Η όπερα αυτή εξερευνά θέματα όπως η μοίρα, η εκδίκηση και η λύτρωση. Για τον Μαρσέλο Πουέντε τα θέματα αυτά είναι πολύ αληθινά και επίκαιρα στις μέρες μας. “Όλα αυτά τα ζητήματα είναι παρόντα στην πραγματική ζωή και στην κοινωνία μας” αναφέρει χαρακτηριστικά. .
Η παραγγελία για τη Δύναμη του πεπρωμένου δόθηκε στον Βέρντι από το Αυτοκρατορικό Θέατρο της Αγίας Πετρούπολης, όπου και παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στις 10 Νοεμβρίου 1862. Ακολούθησαν παραστάσεις σε διάφορες πόλεις του κόσμου, όπως η Μαδρίτη, η Βιέννη, η Νέα Υόρκη και το Μπουένος Άιρες, με τον Βέρντι να τροποποιεί διαρκώς την παρτιτούρα.
Ανδρέας Σιμόπουλος
Το 1869, με νέα εισαγωγή και φινάλε, η όπερα παρουσιάστηκε στη Σκάλα του Μιλάνου, σημειώνοντας τεράστια επιτυχία και αποκτώντας την οριστική της μορφή. Η τελευταία εκδοχή στα γαλλικά, το 1882, απλοποίησε το έργο, ολοκληρώνοντας μια δημιουργική διαδικασία που κράτησε πάνω από δύο δεκαετίες. Η όπερα, αφιερωμένη στη δύναμη της μοίρας, ακολούθησε και η ίδια ένα θυελλώδες πεπρωμένο γεμάτο αλλαγές, αποτυχίες και θριάμβους.
Η μουσική του Βέρντι είναι βαθιά συγκινητική και γεμάτη αντιθέσεις. Υπάρχει κάποια στιγμή στην που ο διακεκριμένος τενόρος θεωρεί ιδιαίτερα καθοριστική για την πλοκή ή για την ερμηνεία του; “Νομίζω ότι η τελική σκηνή της πρώτης πράξης, όπου κατά λάθος ο Ντον Άλβαρο (ο ρόλος μου) πυροβολεί τον πατέρα της Λεονόρας, της αγαπημένης του, είναι το σημείο καμπής για όλους τους βασικούς χαρακτήρες της όπερας” απαντά.
Η ιστορία…
Η ιστορία ξεκινά με τους ερωτευμένους Ντον Αλβάρο και Λεονόρα. Η Λεονόρα, παρότι γνωρίζει την αντίθεση του πατέρα της, του Μαρκησίου του Καλατράβα, για τον αγαπημένο της, είναι αποφασισμένη να φύγει μαζί του. Τα γεγονότα όμως παίρνουν άλλη τροπή όταν κατά λάθος ο Ντον Aλβάρο σκοτώνει τον Μαρκήσιο.
Οι δυο εραστές αναγκάζονται να χωρίσουν, ενώ ο Ντον Κάρλο, ο αδελφός της, ορκίζεται να πάρει εκδίκηση για τον θάνατο του πατέρα του. Χρόνια μετά, ο Κάρλο και ο Αλβάρο συναντιούνται τυχαία, αγνοώντας ο ένας την πραγματική ταυτότητα του άλλου. Μετά από μια σειρά συγκλονιστικών γεγονότων, οι δύο άντρες συγκρούονται σε μια μονομαχία και ο Αλβάρο τραυματίζει θανάσιμα τον Κάρλο. Η Λεονόρα φτάνει για να φροντίσει τον αδελφό της, ο οποίος όμως τη μαχαιρώνει στην καρδιά.
Ανδρέας Σιμόπουλος
Το έργο ανέβηκε για πρώτη φορά από την Εθνική Λυρική Σκηνή το 1954 στο παλιό Θέατρο Ολύμπια, σηματοδοτώντας την επιστροφή της στην ενεργό δράση μετά από πολύμηνη αναστολή της λειτουργίας της λόγω διακοπής της κρατικής επιχορήγησης. Ακολούθησαν δύο νέα ανεβάσματα: το 1970 στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού και το 1981 στο νέο Θέατρο Ολύμπια, ενώ για τελευταία φορά η Δύναμη του πεπρωμένου παρουσιάστηκε από την ΕΛΣ στο Ηρώδειο το 1998.
Είκοσι επτά χρόνια μετά, η Δύναμη του πεπρωμένου επιστρέφει στην Εθνική Λυρική Σκηνή σε μια νέα εξαιρετικά φιλόδοξη παραγωγή, την οποία υπογράφει μια δημιουργική ομάδα παγκοσμίως καταξιωμένων συντελεστών.
Ο Μαρσέλο Πουέντε έχει εμφανιστεί σε πολλά από τα πιο διάσημα λυρικά θέατρα του κόσμου. Λέει χαρακτηριστικά για τη Λυρική πως “Η πρώτη μου φορά εδώ ήταν το 2019 με μια άλλη όπερα του Βέρντι, τον Don Carlos, και αμέσως ερωτεύτηκα το θέατρο, το κοινό και όλη την εξαιρετική ομάδα της Λυρικής. Δουλεύουν πολύ σκληρά καθημερινά για να ανεβάσουν την αυλαία σε κάθε πρόβα και παράσταση, δίνοντας τον καλύτερό τους εαυτό για το κοινό και τον κόσμο”.
Τη σκηνοθεσία υπογράφει η διεθνώς αναγνωρισμένη Ελληνίδα σκηνοθέτρια όπερας της νεότερης γενιάς Ροδούλα Γαϊτάνου, τα σκηνικά και τα κοστούμια ο διεθνής Γιώργος Σουγλίδης, την κινησιολογία η Δήμητρα Καστέλλου, τους φωτισμούς ο Τζουζέππε ντι Ιόριο και τα βίντεο ο Ντικ Στρέικερ.
Ανδρέας Σιμόπουλος
Η Γαϊτάνου, με τη συνδρομή της δημιουργικής της ομάδας, επιλέγει να τοποθετήσει τη δράση του έργου στις αρχές του 20ού αιώνα με αναφορές στους δύο Παγκοσμίους Πολέμους, καθώς η ιστορία των ηρώων του έργου κινείται παράλληλα με την εξέλιξη του πολέμου. Κινούμενη στην αισθητική του κιαροσκούρο η παράσταση –άλλοτε στο φως και άλλοτε στη σκιά– κρατάει τον αναγκαίο για το έργο ρεαλισμό, ενώ μέσω των συμβολισμών χαρακτηρίζεται από ποιητική ελευθερία.
Η έννοια του «πεπρωμένου» επιχειρείται να ερμηνευτεί σκηνικά μέσα από την ανάδειξη της αποτρόπαιης φύσης του πολέμου και της δραματικής επίδρασής του στους ανθρώπους, καθώς και μέσα από αναφορές σε έργα του Θόδωρου Αγγελόπουλου, του Μιχαήλ Άγγελου και του Ιερώνυμου Μπος.
Μετά τη θριαμβευτική του διεύθυνση στον πρόσφατο Ναμπούκκο της ΕΛΣ το καλοκαίρι του 2023 στο Ηρώδειο, ο σπουδαίος Ιταλός αρχιμουσικός Πάολο Καρινιάνι επιστρέφει για να διευθύνει τη μουσικά και ερμηνευτικά ιδιαιτέρως απαιτητική όπερα Η δύναμη του πεπρωμένου.
Στο πρωταγωνιστικό τρίο με τις μεγάλες φωνητικές και ερμηνευτικές απαιτήσεις θα έχουμε την ευκαιρία να θαυμάσουμε τρεις ακμαίους, διεθνώς καταξιωμένους μονωδούς. Τη Λεονόρα ερμηνεύει για πρώτη φορά η σπουδαία υψίφωνος της ΕΛΣ με τη διεθνή καριέρα Τσέλια Κοστέα. Στον ρόλο του Ντον Κάρλο ντεμπουτάρει ο κορυφαίος Έλληνας βαρύτονος με τη διεθνή καταξίωση Δημήτρης Πλατανιάς. Τον Ντον Αλβάρο θα ερμηνεύσει ο διακεκριμένος Αργεντινός τενόρος Μαρσέλο Πουέντε.
Στην “Δύναμη του Πεπρωμένου” οι σχέσεις μεταξύ των χαρακτήρων είναι καθοριστικές για την εξέλιξη της πλοκής. Πώς συνεργάστηκε ο Μαρσέλο Πουέντε με τους συμπρωταγωνιστές του, Τσέλια Κοστέα και Δημήτρη Πλατανιά;
“Υπέροχα!” απαντά και συνεχίζει “έχω τραγουδήσει με την Τσέλια και τον Δημήτρη στα Don Carlos και Andrea Chénier εδώ στην Εθνική Λυρική Σκηνή, και για μένα είναι πάντα χαρά να συνεργάζομαι και να τραγουδώ μαζί τους. Είναι εξαιρετικοί επαγγελματίες και συνάδελφοι και μεγάλη πηγή έμπνευσης.”
Ο βαθύφωνος της ΕΛΣ Πέτρος Μαγουλάς θα ερμηνεύσει τους ρόλους του Μαρκησίου του Καλατράβα και του Πατρός Γκουαρντιάνο, η μεσόφωνος από τη Λευκορωσία Οξάνα Βόλκοβα την Πρετσιοζίλλα και ο βαθύφωνος της ΕΛΣ Γιάννης Γιαννίσης τον Αδελφό Μελιτόνε. Μαζί τους οι Ιωάννα-Βασιλική Κοράκη, Γιώργος Παπαδημητρίου, Γιάννης Καλύβας και Μαξίμ Κλονόφσκι.
Τη Χορωδία της ΕΛΣ θα διευθύνει ο Αγαθάγγελος Γεωργακάτος.
Αν ο Μαρσέλο Πουέντε μπορούσε να συνομιλήσει με τον Τζουζέπε Βέρντι, τι θα ήθελε να τον ρωτήσει για τη “Δύναμη του Πεπρωμένου”;
“Ο Μαέστρος Βέρντι είναι σπουδαίος γνώστης του δράματος και του θεάτρου. Θα τον ρωτούσα: «Τι ήταν αυτό που σας γοήτευσε περισσότερο στο αρχικό λιμπρέτο αυτής της όπερας, το οποίο βασίζεται στο έργο του Ισπανού Άνχελ ντε Σααβέδρα, Δούκα του Ρίβας;»
Όπερα • Νέα παραγωγή
26, 29 Ιανουαρίου & 2, 6, 9, 12, 15, 18 Φεβρουαρίου 2025
Ώρα έναρξης: 19.00 (Κυριακή: 18.30)
Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος ΕΛΣ – Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος
Τιμές εισιτηρίων: €15, €20, €35, €55, €60, €70, €90, €120
Φοιτητικό, παιδικό: €15
Περιορισμένης ορατότητας: €10
Προπώληση: Ταμεία ΕΛΣ στο ΚΠΙΣΝ (2130885700, καθημερινά 9.00-21.00) & ticketservices.gr